Grip op eigen gegevens

Gegevens van burgers en bedrijven bevinden zich meestal in “the cloud”. Denk bijvoorbeeld aan Facebook, Instagram, Bol.com. Bijna altijd zijn deze gegevens niet in beheer bij degene waarover de gegevens gaan: de burger of het bedrijf zelf. De gegevens zijn in beheer bij de eigenaar van de clouddienst. Op sociale netwerken en al dan niet commerciële websites beschrijven wij ons hele leven. Daarmee geven wij onze gegevens in beheer aan dergelijke dienstverleners. In ruil bieden zij ons een plekje in de digitale samenleving. In het nieuws wordt de laatste tijd gesproken over een nieuwe technologie die mogelijk het verschil kan maken: Solid. Solid biedt  gebruikers de mogelijkheid om de eigen gegevens in eigen beheer te houden. Wat kan deze technologie betekenen voor wet- en regelgeving rondom de bescherming van persoonsgegevens en hoe kunnen we zo slimmer met regelgeving zijn?

Ondanks websitenamen als mijn.verzekeringsmaatschappij.nl, mijn.bank.nl of mijn.overheidsinstelling.nl die de indruk geven dat de gegevens op deze websites van “mij” zijn, gaat het juist om websites die gegevens laten zien die juist niet van “mij” zijn, maar van het betreffende bedrijf. Met de AVG hebben burgers rechten gekregen om meer controle te krijgen over dergelijke persoonsgebonden gegevens, maar uiteindelijk blijft het beheer bij het bedrijf, en niet bij de persoon in kwestie.

Data als het nieuwe goud is een belangrijk onderdeel van de huidige en toekomstige businessmodellen van bedrijven en instellingen. Dergelijke bedrijven en instellingen hebben dan ook belang bij het verzamelen van persoonlijke data om zo waarde te ontwikkelen. Data wordt daarmee meer en meer het unieke “bezit” van grote instellingen en staten. Specifieke wetgeving (zoals de AVG) is vervolgens nodig om te reguleren dat dergelijke bedrijven en instellingen hier netjes mee om gaan. Zou het ook slimmer kunnen?

De uitvinder van het web, Tim Berners-Lee, geeft toe: “het internet is stuk” (Guardian, Wired), om vervolgens ook met een oplossing te komen: Solid. Een oplossing waarbij personen zelf beheerder van de eigen data blijven. De data wordt niet op één centrale digitale plek opgeslagen van de cloudleverancier, maar blijft bij de persoon zelf en is via het internet toegankelijk voor iedereen waar de persoon waarover de data gaat toestemming aan heeft gegeven. Intrekken van deze toestemming kan ook, waardoor je baas over je eigen gegevens kunt blijven.

• Zie voor meer informatie over solide: http://solid.inrupt.com. In Nederland wordt onderzoek gedaan met solid, via de werkgroep van het open Platform Linked Data Nederland. Meer informatie is hier te vinden: www.pilod.nl. Solid is een interessante technologie. Of het ook daadwerkelijk tot een doorbraak zal leiden is afwachten. Veel hangt af van hoe we deze technologie als samenleving willen inzetten.

Dit artikel is een eerste introductie in grip op eigen gegevens. Wij verwachten in de toekomst veel ontwikkelingen rondom dit thema: zowel in technologische zin, maar juist ook op het gebied van wet- en regelgeving en de manier waarop zowel technologie als juridische ontwikkelingen de businessmodellen en het gedrag van ondernemingen zullen doen veranderen. Binnenkort zullen twee vervolgartikelen op de site verschijnen:

• Wat is het effect van technologie als Solid op huidige wet- en regelgeving en de manier waarop over gegevens in wet- en regelgeving wordt omgegaan?
• Hoe verandert technologie als Solid de businessmodellen van ondernemingen en hoe spelen ondernemingen in op juridische ontwikkelingen rondom persoonsgebonden gegevens?