Ethische discussies rondom technologie hebben vaak het karakter van een dilemma: is de technologie een bedreiging voor of juist een versterking van onze samenleving. Het dilemma zit in de vraag of technologie toegelaten moet worden op basis van de afweging tussen bedreiging of versterking.
In die benadering zou het de verantwoordelijkheid zijn van de ethiek om te bepalen welke techniek toegelaten mag worden en welke niet. Maar die benadering is onjuist. Techniek en samenleving zijn juist fundamenteel met elkaar verweven. Technologie wordt door mensen ontwikkeld met het oog op een bepaalde rol van die technologie in de samenleving. En de samenleving heeft altijd al vorm gekregen door interactie met technologie, soms ook op manieren die niet expliciet bedoeld waren door ontwerpers. Technologie zelf is niet bedreigend of versterkend. Het is onze omgang met de technologie die bepalend is.
Hoe kunnen we ethiek en innovatie vruchtbaar met elkaar verbinden? Rondom deze vraag zette ECP | Platform voor de Informatiesamenleving en techniekfilosoof Peter-Paul Verbeek een samenwerking op die heeft geleid tot een aanpak begeleidingsethiek; een welkom handvat om ethische discussies te voeren met het besef dat techniek onlosmakelijk met ons bestaan is verbonden. En ons kan helpen, met inachtneming van de ethische vragen die we hierin tegenkomen. Het uitgangspunt van de begeleidingsethiek is dat ontwikkeling van technologie en onze omgang ermee past bij de menselijke waarden, zoals rechtvaardigheid, autonomie, snelheid, duurzaamheid, veiligheid, effectiviteit, etc
Wat is hier nu zo krachtig aan? Dat het in deze aanpak gaat om de concrete wisselwerking tussen mens, technologie en maatschappij. En het inventariseren van de maatschappelijke implicaties en de centrale waarden die daarbij mogelijk op het spel staan. Óf we de technologie willen is niet het uitgangspunt, maar juist hoe we die het beste kunnen benutten. Dit maakt de ethische discussie toepasbaar en begrijpelijk.
Technologie ís een gegeven in onze maatschappij en kán ons op een ethisch verantwoorde manier helpen. In elk veld en elke sector. Of dit nu de gezondheidszorg betreft of het domein van onze wetten en regels waar wij met Slimmer met regelgeving graag technologie inzetten. De door ECP gepubliceerde aanpak begeleidingsethiek is een aanrader om te lezen voor eenieder, en zeker voor hen die te maken hebben met technologie en ethische uitdagingen.
De publicatie “Aanpak begeleidingsethiek; Een dialoog over technologie met handelingsperspectief ” vindt u hier:
https://ecp.nl/wp-content/uploads/2019/11/060-001-Boek-Aanpak-begeleidingsethiek-240165-binnenwerk-digitaal.pdf
Voeg opmerking toe